Tarihçesi
Çumra İlçe Merkezi Konya´nın 43 km güneydoğusunda Konya-Karaman demiryolu üzerine kurulmuştur. 1926 yıllarında doğup gelişmiş bir kenttir. İsmini bir rivayete göre arazisinin bataklık ve çamur olmasından dolayı aldığı diğer bir rivayette ise çemre kelimesinden almaktadır. İlçe tarih olarak yakın bir geçmişe sahiptir. 1894 yılında yapımına başlanan ve 1913 yılında bitirilen Haydarpaşa-Bağdat demiryolunun yapımı esnasında Çumra´nın bulunduğu yere bir istasyon yapılmış ve bu bina Çumra´ya yapılan ilk bina olmuştur. Çarşamba Kanalı´nın açılarak, bataklıkların kurutulup ıslah edilmesi, Konya ovasının sulanması maksadıyla 1907-1914 yıllarında yapılan sulama tesislerinin işletme binaları da Çumra´ya inşa edilmiştir.
1926 yılına gelinceye kadar Çumra deyince bugünkü İçeriçumra Mahallemiz akla gelmekte idi. M. Kemal Atatürk trenle Adana´ya giderken Çumra´da verdiği mola esnasında Çumra istasyonundan etrafı seyredip sulama tesis ve lojmanlarını gördükten sonra ; "Bu şirin beldeyi geliştirmek, buraya önem vermek lazımdır. Çumra İlçe olmaya layıktır". demiş Atatürk´ün emri üzerine 26 Haziran 1926 tarihinde 877 Sayılı Kanunla Çumra İlçe merkezi haline getirilmiştir. 1936 ve 1950 yıllarında Balkanlardan Anadolu´ya yelen göçmen aileleri Çumra´ya yerleştirilmiş, takip eden yıllarda da Hadim, Bozkır, Ermenek gibi İlçeler ve yakın köy ve kasabalardan gelen göçlerle İlçe gittikçe büyümüş ve bugünkü halini almıştır.
Yakın bir geçmişe sahip olduğu için İlçe Merkezinde tarihi eser yoktur. Çumra´da yerleşik hayatın, Çumra´ya 12 km. uzaklıkta bulunan Çatalhöyük ve çevresinde MÖ 7000 yıllarına kadar uzandığı bilinmektedir, ticaretin, hayvanların evcilleştirilmesinin, takı, ziynet eşyası, resim ve heykel sanatlarıyla dokumacılığın ilk kez burada yapıldığı, toprak kaplar ve bakırın ilk kez burada kullanıldığı Neolitik devre ait ilerlemiş bir medeniyetin buradan başlayıp dünyaya yayıldığı tahmin edilmektedir.
Çatalhöyükten başka Neolitik devirden kalma Çumra ve çevresinde bir çok Höyük mevcuttur. Bunlar Sırçalıhöyük, Seyithanhöyüğü, Karahöyük, Karkınhüyüğü, Dedemoğluhüyüğü, İçericumrahüyüğü, Alibeyhöyüğü, Abditoluhöyüğü ve Üçhöyük köyünde bulunan 3 adet höyüktür.
Yörede Selçuklu hâkimiyeti bilinmesine rağmen herhangi bir tarihi esere rastlanılmamaktadır. Ancak Karamanoğullarından kalma halen mevcut Çarşamba çayı üzerinde Dineksaray, Balçıkhisar, Tavşankoprü, Karaman, Seyithan ve Karkın köprüleri ile Içeriçumra Kasabasında yine Karamanoğulları döneminde yapılan tarihi Esatpaşa Camii bulunmaktadır.
Neolitik devirden sonra Çumra çevresi Hititler, Persler ve Frigyalıların idarelerinde kalmıştır. Anadolu´yu fethederek Anadolu Selçuklu Devleti´ni kuran Süleyman Şah´ın 1075 yılında Konya´yı alarak başkent yapması yörenin Türk egemenliğine geçtiği dönemdir. Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasından sonra yörede Karamanoğlu Beyliği kurulmuş ve bir süre hüküm sürmüştür, ilçenin şimdiki sakinlerinin bir çoğunun Selçuklularla gelen Türk boylarının olduğu anlaşılmaktadır(Karkın, Avşar, vb.). Fatih Sultan Mehmet tarafından Karamanoğlu Beyliğinin ortadan kaldırılması ile Osmanlı yönetimine giren yöremiz, o dönemlerde şu anda ilçe olan Çumra´nın bulunduğu yerin bataklıklarla kaplı olduğu bilinmektedir.
